نرم‌افزارهای آموزشی چند رسانه‌ای (مولتی‌مدیا) براساس جذابیت بصری و صوتی كه ارائه می‌كنند، در میزان یادگیری افراد به خصوص كودكان سهم بالایی را دارا هستند، چرا كه از این طریق ایجاد خلاقیت در آنها تحریك می‌شود.

نرم‌افزارهای كمك آموزشی، اهرم یادگیری دانش‌آموزان
امروزه در نحوه فراگیری دروس مختلف دانش‌آموزان تحولات زیادی به وجود آمده است، به طوری كه آنها در پی آنند تا برای یادگیری سریع‌تر و بهتر مطالب درسی و آموزشی و حفظ اطلاعات به دست آمده روش‌های جدید و كار آمدتری را برگزینند. البته عده‌ای بر این باورند كه این تحول بنیادی در چگونگی یادگیری دانش‌آموزان به مدد وجود رسانه‌های آموزشی شكل گرفت كه باعث شد دانش‌آموزان به جای استفاده صرف از طریق معلمان و كتب درسی به برخی نرم‌افزارهای آموزشی (CD كمك آموزشی) روی آورند.

شاید بی‌مورد نباشد كه بگوییم دیگر این روزها با وجود سی‌دی‌های چند‌رسانه‌ای آموزشی كمتر كسی برای یادگیری علوم و دروس مختلف برای كلاس‌های آموزشی هزینه می‌كنند. طی سال‌ها اخیر CDهای چندرسانه‌ای آموزشی مختلفی به بازار راه یافته‌اند. از دوره ابتدایی گرفته تا سطح دانشگاه كه با عنوان نرم‌افزارهای كمك درسی در بین دانش‌آموزان و دانشگاهیان مرسوم هستند.

هر چندCD های آموزشی جایگزین كلاس‌های آموزشی نمی‌شوند، ولی مكمل آن به شمار می‌آیند. تفاوت CDهای آموزشی با كلاس‌های آموزشی در این است كه برای كلاس‌های آموزشی باید هزینه بیشتری كرد، ضمن این كه قسمتی از وقت و زمان را نیز باید به حضور در كلاس‌ها اختصاص داد. شاید در كلاس‌های آموزشی هر درس یكبار بیشتر فرصت ارائه نداشته باشد اما با كمك نرم‌افزارهای كمك درسی هر چند بار كه دانش‌آموز مایل باشد، می‌تواند دروس را مرور كند. پس با خرید یك دوره سی‌دی آموزشی در هر رشته تخصصی درسی علاوه بر این كه نسبت به كلاس‌های آموزشی صرفه‌جویی می‌شود، می‌توان هر زمانی را برای استفاده به آن اختصاص داد.


رعایت استاندارد الزامی است
استفاده از این نوع وسایل كمك آموزشی قدمی است رو به جلو البته به شرط این كه این نوع مجموعه‌ها براساس یك آموزش استاندارد طراحی شده باشند. ضمن این كه محتوای درسی كه عرضه می‌شوند توسط كارشناسان خبره تهیه و آماده شوند.
همچنین این نوع نرم‌افزارهای آموزشی براساس یك برنامه مناسب تعاملی نوشته می‌شوند تا افرادی كه در پی یادگیری دروس از این طریق هستند، بتوانند به راحتی و آسانی به مفاهیم و مضامین لازم دست یابند.

در حال حاضر نرم‌افزارهای آموزشی متعددی از استاندارد گرفته تا غیراستاندارد در دسترس همه وجود دارد به طوری كه برخی افراد به صرف اینكه نرم‌افزار آموزشی ارائه دهند، بدون رعایت اصول اولیه و استاندارد به تهیه و پخش این نوع محصولات می‌پردازند كه البته نظارتی هم بر روی آنها صورت نمی‌گیرد.

نرم‌افزارهای آموزشی كه به صورت تك رسانه‌ای یعنی به شكل صوتی، تصویری و یا متنی ارائه می‌شوند نسبت به نرم‌افزارهای چند رسانه‌ای آموزشی از چندان قدرتی در القای مفاهیم به دانش‌آموزان برخوردار نیستند. در جایی كه متن، صوت و تصویر در كنار هم جای می‌گیرند، جذابیت و درك محتوای درسی بیشتر می‌شود.

چند رسانه‌ای ‌های تاثیر گذار
یك سی‌دی آموزشی باید چه خصوصیاتی داشته باشد تا بتواند كارایی لازم را فراهم كند. نرم‌افزارهای آموزشی معمولا به چند گروه تقسیم می‌شوند. یك سری از این نرم‌افزارها به صورت فیلم‌های آموزشی فشرده هستند و بعضی‌ها نیز به شكل صوتی و متن ارائه می‌شود، اما گروه دیگر به شكل آموزش شبیه‌سازی شده عرضه می‌شوند. هر یك از این روش‌ها از یك سطح یادگیری پیروی می‌كنند، اما در آموزش شبیه‌سازی مطالب بهتر القا می‌شود. ویژگی دیگری كه یك دوره نرم‌افزار آموزشی كمك درسی باید داشته باشد، پوشش دادن كلیه سطوح از مبتدی تا پیشرفته است.

همچنین انتخاب نرم‌افزار آموزشی مطمئن و استاندارد از دیگر نكاتی است كه در هنگام تهیه باید دقت شود. در انواع نرم‌افزارهای آموزشی كه برای كودكان تهیه می‌شود 65 درصد یادگیری از طریق بازی (غیرمستقیم) و 35 درصد آن به روش درس و مفاهیم درسی (مستقیم) است. نرم‌افزارهای آموزشی چند رسانه‌ای (مولتی‌مدیا) براساس جذابیت بصری و صوتی كه ارائه می‌كنند، در میزان یادگیری افراد به خصوص كودكان سهم بالایی را دارا هستند، چرا كه از این طریق ایجاد خلاقیت در آنها تحریك می‌شود.

بیشتر نرم‌افزارهای آموزشی و كمك‌درسی براساس یك استاندارد طراحی می‌شوند، به طوری كه كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان به حذف مفاهیم وحشت و خشونت و به‌ كارگیری رنگ‌های مختلف در آموزش تاكید دارد.

نرم‌افزارهای كمك‌درسی مكمل دروس مدارس
نرم‌افزارهای آموزشی را از آن جهت كه در روند یادگیری دانش‌آموزان مورد استفاده قرار می‌گیرند و چه نقشی در این زمینه ایفا می‌كنند، باید مورد توجه قرار داد. چنانچه این نرم‌افزارهای آموزشی درست انتخاب شوند، مفاهیم را به شكلی كه علاقه و انگیزش ایجاد می‌كنند، ارائه می‌دهند. این نرم‌افزارهای كمك ‌درسی از هر نوع كه باشند از قبیل فیلم متحرك، نوارهای صوتی، نمایش و.. در افزایش علاقه دانش‌آموزان به یادگیری نقش مهمی دارند.

در حال حاضر شركت‌های متعددی در زمینه ارائه نرم‌افزارهای آموزشی كمك‌درسی فعالیت می‌كنند. لوح و قلم، اینیاك، دبیر، فراست و... از جمله این مراكز به شمار می‌آیند. به گفته مسوول یكی از این شركت‌ها، بیشتر مردم یعنی حدود 60 درصد افراد ترجیح می‌دهند در یادگیری برخی دروس مثل زبان‌های مختلف به صورت خودآموز و به كمك CD آموزشی كار كنند، البته این موضوع در بیشتر كشورهای پیشرفته نیز در حال افزایش است و با استقبال بالایی روبه‌رو است.

به اعتقاد وی، تاثیر نرم‌افزارهای آموزشی صوتی و تصویری نسبت به نوع تك‌رسانه‌ای آن بیشتر است.
همچنین به گفته مسوول یكی دیگر از این شركت‌ها كه در زمینه تهیه انواع CDهای كمك‌درسی از ابتدایی تا دبیرستان فعالیت می‌كند، می‌گوید: امروزه استفاده از CDهای كمك درسی جزئی از برنامه‌های اساسی و ضروری دانش‌آموزان به شمار می‌آید به طوری كه می‌توان گفت این نوع نرم‌افزارها حكم یك مكمل را در یادگیری دروس دارند. وی با بیان اینكه مراكز متعددی در این زمینه فعالیت می‌كنند، ادامه می‌دهد: بیشتر مراكز معتبر ارائه دهنده CDهای آموزشی كمك درسی از وزارت آموزش و پرورش مجوز فعالیت می‌گیرند و براساس استانداردهای آنها كار می‌كنند.

نتیجه
به نظر می‌رسد نرم‌افزارهای آموزشی سهم بالایی را در یادگیری دروس برای دانش‌آموزان ایفا می‌كنند.
هر چه محتویات آموزشی و ابزار ارسال اطلاعات با نوع و نحوه یادگیری افراد شبیه‌تر و یكسان‌تر باشد، قدرت یادگیری افراد بالاتر می‌رود. مطالعات نشان داده است كه وقتی نرم‌افزارهای كمك آموزشی به نحو شایسته مورد استفاده قرار گیرند، می‌توانند به گونه‌ای چشمگیری و موثر به بهبود آموزش و افزایش یادگیری كمك كنند.

تلخیص از دنیای اقتصاد